Sağlık Rehberi
Kreatin,vücudumuzun doğal olarak ürettiği bir bileşiktir. Arjinin,glisin ve metiyonin gibi amino asitlerden sentezlenir ve büyükoranda kas hücrelerinde depolanır. Karaciğer, böbrekler vepankreas bu üretimde rol oynayan organlardır.
Doğalkaynaklar arasında kırmızı et, tavuk ve balık bulunur. Ancak buyiyeceklerden alınan kreatin miktarı sınırlı olduğu içinözellikle düzenli ve yoğun spor yapan kişiler takviye olarakalmayı tercih eder.
Kreatin,kasların ihtiyaç duyduğu hızlı enerjiyi sağlamaya yardımcıolur. Bunu, vücudun temel enerji birimi olan ATP'nin (adenozintrifosfat) yeniden üretimini destekleyerek yapar. Bu özellikle kısasüreli ve yoğun egzersizlerde çok önemlidir.
Başlıcaetkileri:
Kaslarahızlı enerji sağlar
Egzersizperformansını artırır
Kasonarımı ve gelişimini destekler
Kashücrelerinde su tutarak geçici hacim artışı sağlar
Bazınörolojik hastalıklar üzerinde koruyucu etkiler gösterebilir
Araştırmalarkreatinin sadece spor performansını değil, bazı sağlıkdurumlarını da olumlu etkilediğini gösteriyor:
Kas Kütlesi Artışı:
Kaslara su çekerek hacim kazandırır ve egzersiz verimini artırarak dolaylı olarak kas gelişimine katkıda bulunur.
Güç ve Performans Artışı
Kısa aralıklı, yoğun egzersizlerde (örneğin ağırlık kaldırma, sprint) performansı gözle görülür şekilde artırabilir.
Kas Onarımına Destek:
Antrenman sonrası kas ağrılarını ve hasarını azaltarak toparlanma süresini kısaltabilir.
Nörolojik Faydalar:
Parkinson, Alzheimer ve ALS gibi hastalıklarla ilgili bazı çalışmalarda umut verici sonuçlar elde edilmiştir.
Yaşlılıkta Kas Kaybını Önleme:
Yaşlandıkça görülen kas kaybını (sarkopeni) yavaşlatmada etkili olabilir.
Kreatingenellikle toz formunda satılır ve suyla karıştırılarak içilir.En yaygın kullanılan formu kreatinmonohidrattır.
KullanımÖnerileri:
YüklemeFazı (İsteğe Bağlı):Günde 4 defa 5 gram (toplam 20 gram) olacak şekilde 5-7 günboyunca alınır.
BakımFazı:Günde 3-5 gram arası alınarak devam edilir.
Sonaraştırmalar, yükleme fazının zorunlu olmadığını, günlüktek doz alımının da etkili olabileceğini ortaya koymuştur.
Enetkili zamanlama:Egzersiz sonrası, karbonhidrat ve proteinle birlikte almak emilimiartırabilir.
Doğrudozda alındığında kreatin genellikle güvenli kabul edilir. Ancakyeterli su içilmezse ya da çok yüksek dozlar kullanılırsa bazıyan etkiler görülebilir:
Sututma (kaslarda şişkinlik hissi)
Nadirenkas krampları
Böbrekrahatsızlığı olan bireylerde böbrek stresine neden olma riski
Öneri:
Bolsu içmek önemlidir. Uzun süreli kullanım düşünülüyorsamutlaka bir doktora ya da diyetisyene danışılmalıdır.
Kreatin;kas gelişimi, performans artışı ve fiziksel fonksiyonlarınıkorumak isteyen herkes için uygun olabilir. Sporcuların yanı sırayaşlı bireylerde de faydalı etkiler gösterebilir. Ancak hertakviyede olduğu gibi, kişinin sağlık durumu ve ihtiyaçlarınagöre kullanılmalıdır.