Sağlık Rehberi
Kalp Damar Tıkanıklığı (Koroner Arter Hastalığı): Belirtiler, Nedenler ve Tedavi Yöntemleri
Kalp damar tıkanıklığı, kalbe kan taşıyan koroner damarların daralması ya da tamamen tıkanması anlamına gelir. Bu durum, kalp kasının ihtiyaç duyduğu oksijenli kanın ulaşmasını engeller ve zamanla ciddi sağlık problemlerine, hatta kalp krizine neden olabilir.
Herkeste aynı şekilde ortaya çıkmasa da, en sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:
Göğüs Ağrısı (Angina):
En yaygın belirtidir. Göğüs ortasında baskı, sıkışma ya da yanma hissi olabilir.
Genellikle fiziksel efor sırasında başlar ve dinlenince geçer.
Nefes Darlığı:
Kalbin yeterince kan pompalayamaması nedeniyle kişi nefes almakta zorlanabilir.
Yorgunluk:
Özellikle egzersiz sırasında normalden daha çabuk yorulma ya da halsizlik hissi oluşabilir.
Çarpıntı:
Kalp atışlarında düzensizlik ya da aniden hızlanma hissi yaşanabilir.
Terleme ve Baş Dönmesi:
Fiziksel bir çaba olmadan aniden terleme veya sersemlik hissi olabilir.
Vücuda Yayılan Ağrılar:
Göğüs dışında sol kol, boyun, çene, sırt veya mide bölgesine yayılan ağrılar da kalp kaynaklı olabilir.
Kalp damarlarının tıkanmasının en yaygın nedeni aterosklerozdur. Bu, damar çeperlerinde yağ, kolesterol ve bazı zararlı maddelerin birikmesiyle oluşan bir süreçtir.
Başlıca risk faktörleri:
Yüksek kolesterol (özellikle LDL)
Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
Sigara kullanımı
Diyabet(şeker hastalığı)
Hareketsizlik ve obezite
Sağlıksız beslenme (yağlı ve işlenmiş gıdalar)
Genetik faktörler
Stres
Hastalığın teşhisinde kullanılan başlıca yöntemler:
EKG (Elektrokardiyografi): Kalbin elektriksel aktivitesini inceler.
Efor Testi: Koşu bandında kalbin performansı değerlendirilir.
Ekokardiyografi (EKO): Ultrason ile kalbin yapısı ve fonksiyonu görüntülenir.
Kan Testleri: Kolesterol, şeker ve bazı enzim seviyeleri ölçülür.
BT Anjiyografi: Bilgisayarlı tomografi ile damarlar net şekilde görüntülenir.
Koroner Anjiyografi: En net sonucu verir. Kasık veya bilekten girilerek damarlar doğrudan incelenir.
Tedavi, damar tıkanıklığının derecesine ve kişinin genel sağlık durumuna göre planlanır:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
Dengeli ve sağlıklı beslenme
Haftalık en az 150 dakika egzersiz
Sigaranın bırakılması
Stresle başa çıkma yöntemleri
Kilo kontrolü
İlaç Tedavisi:
Aspirin ve kan sulandırıcılar (pıhtı riskini azaltır)
Kolesterol düşürücüler (statinler)
Tansiyon dengeleyici ilaçlar
Beta blokerler ve nitratlar (kalbi rahatlatır)
Girişimsel Tedaviler:
Stent Takılması: Balonla açılan damara stent yerleştirilir.
Bypass Ameliyatı: Tıkalı damarın yerine sağlıklı damar kullanılır.