Sağlık Rehberi

Böbrek taşı problemi, hem yaygın hem de oldukça ağrılı bir sağlık sorunudur. Neyse ki günümüzde, bu taşlardan kurtulmak için artık her zaman ameliyat gerekmiyor. Modern teknoloji sayesinde, vücut dışından ses dalgalarıyla taş kırma işlemi (ESWL)ile pek çok hasta taşlarından kolaylıkla kurtulabiliyor. Peki ESWL nedir, nasıl yapılır, kimlere uygulanır?

Böbrek Taşı Kırma (ESWL) Nedir?

ESWL(Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy), yani vücut dışından şok dalgalarıyla böbrek taşı kırma, böbreklerde ya da idrar yollarında bulunan taşların ses dalgaları kullanılarak parçalanması yöntemidir.

Bu yöntem sayesinde taşlar küçük parçalara ayrılır ve doğal yolla (idrarla) vücuttan atılır. Cerrahi müdahaleye gerek olmadan uygulanabilen, konforlu ve yaygın bir tedavi şeklidir.

ESWL Kimlere Uygulanır?

ESWL genellikle:

• Böbrek veya üreterdeki 2 cm'den küçük taşlarda

• Sertliği ve yeri uygun taşlarda

• Ameliyat riski yüksek hastalarda

• Hastanede yatış gerektirmeyen vakalarda tercih edilir.

Ancak her taş bu yöntemle kırılamaz. Örneğin çok sert, büyük ya daalt kutupta yerleşmiş taşlarda başka tedavi yöntemleri gerekebilir.

ESWL Nasıl Uygulanır?

Hasta taşın bulunduğu bölgeye göre pozisyonlandırılır.

Taşın yeri ultrason ya da röntgenle tespit edilir.

Cilde temas eden bir cihaz aracılığıyla ses dalgaları böbreğe yönlendirilir.

Bu ses dalgaları taşı titreştirerek zamanla kırar.

İşlem yaklaşık 30–60 dakika sürer.

Taş parçaları sonraki günlerde idrarla vücuttan atılır.

ESWL Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

• Bol su içilmeli (günde en az 2-2.5 litre)

• Fiziksel olarak aktif olunmalı (yürüyüş taş dökümünü kolaylaştırır)

• İdrarda kan görülmesi normaldir, genellikle birkaç gün içinde geçer

• Ağrı veya ateş yükselmesi olursa mutlaka hekime başvurulmalıdır

• Doktorun önerdiği ağrı kesiciler ve destekleyici ilaçlar kullanılmalıdır

ESWL Zararlı mıdır?

Genel olarak güvenli bir yöntemdir, ancak nadir durumlarda şu yan etkiler görülebilir:

• Böbrekte hafif kanama

• İdrar yollarında taş parçalarının tıkanıklık oluşturması (taş yolu tıkanıklığı)

• Geçici idrar yolu enfeksiyonu

Bu yan etkilerin görülme riski oldukça düşüktür ve genellikle kolayca tedavi edilir.

ESWL Dışındaki Alternatifler Neler?

Her hasta ESWL için uygun olmayabilir. Bu durumda alternatif tedaviler şunlardır:

• URS (Üreteroskopi): Endoskopik yöntemle idrar yolundan girilerek taşın çıkarılması

• PCNL (Perkütan Nefrolitotomi): Ciltte küçük bir kesiden girilerek taşın çıkarılması

• Açık veya laparoskopik cerrahi (çok nadir ve özel durumlarda)

Sonuç

Böbrek taşı kırma işlemi (ESWL),modern tıbbın sunduğu ameliyatsız, hızlı ve etkili bir tedavi yöntemidir. Uygun hastalarda başarı oranı yüksektir ve hastalar aynı gün evine dönebilir.